مسئولیت مدنی معلمین در تعلیم و تربیت دانش آموزان در حین خدمت

مسئولیت مدنی معلم، از چهره‏های مسئولیت حرفه ای و شغلی است که به علّت گذر آموزش از مرحله‏ی سنتی و گسترش روز افزون رشته‏های تحصیلی در زمینه‏های فنی و حرفه‏ای، کارودانش یا دیگر رشته‏هایی که فعالیت‏های آزمایشگاهی و کارگاهی از اصول و اهداف اصلی این رشته‏ها در یادگیری عملی دانش‏آموزان بوده، تراکم بالای کلاسها به ویژه در مقاطع ابتدایی و راهنمایی که نیاز به مراقبت خاص دارند و گاه به 35نفر در هر کلاس رسیده که منجربه عدم توان کافی معلم در انجام وظیفه‏ی مراقبتی که قانون مسئولیت مدنی‏، آیین نامه‏ها و مقررات داخلی وزارت آموزش‏و‏پرورش تحت عنوان شرح وظایف شغلی برعهده‏ی او نهاده، شده و درنهایت، حوادث زیانباری اتفاق می افتد که در مقام جبران این زیانها، گاه بارسنگین و نابرابر مسولیت مدنی متوجه شخص معلم است. با وجود اینکه حرفه‏ی معلم مبتنی بر نوعی احسان است، با ایجاد ارکان مسئولیت از جمله تقصیر، ورود ضرر، وجود رابطه‏ی علیت یا سببیت بین تقصیر و ضرر وارده مسئولیت مدنی او در برابر دانش‏آموز، آموزش‏وپرورش و یا مدرسه به عنوان شخص حقوقی منعقد خواهد شد. مهمترین اثر این امر، جبران زیان وارده است که در رابطه‏ی بین معلم و دانش‏آموز در صورت ارتکاب تقصیر شخصی، معلم مسئول جبران و در صورت نقص در نظامات، آموزش‏و‏پرورش یا مدرسه مسئول جبران زیانهای وارده خواهد بود. آنجا که معلم و دستگاه اداری یا مدرسه به عنوان اجتماع اسباب در ورود ضرر نقش داشته باشند، دادرس با تعیین میزان تقصیر ارتکابی ممکن است به تساوی یا به میزان تأثیر قصور، بار جبران را بر هر کدام تحمیل نماید. این پژوهش به صورت کتابخانه‏ای انجام گرفته و بارزترین نتیجه‏ی به دست آمده مبتنی بودن مسئولیت مدنی معلم در نظام حقوقی ایران بر «تقصیر» است، همچنین معلم علاوه بر مسئولیت مدنی ممکن است در رابطه‏ی او با آموزش‏و‏پرورش دارای مسئولیت اداری نیز باشد. ‏ کلمات کلیدی: مسئولیت مدنی معلم، حین خدمت، دانش‏آموز، آموزش‏و‏پرورش، تعلیم و تربیت، تقصیر، جبران